پاسخ تخصصی به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید “. بررسی جامع خطرات جدی سیگار برای بهبود زخم، عفونت و نتایج جراحی اسلیو از مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی.
مقدمه
با افتخار و احساس مسئولیت، اعلام میداریم که این مقاله توسط تیم تولید محتوای مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی به رشته تحریر درآمده است. موضوعی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، یکی از دغدغههای مهم و سوالات پرتکرار بیمارانی است که تحت عمل جراحی اسلیو معده قرار گرفتهاند یا در آستانه انجام آن هستند: ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟”
این پرسش، گرچه ممکن است ساده به نظر برسد، اما پاسخ به آن مستلزم درک عمیقی از تأثیرات زیانبار سیگار بر فرآیند بهبود پس از جراحی و سلامت عمومی فرد است. هدف ما در این نوشتار، ارائه اطلاعاتی دقیق، علمی و در عین حال قابل فهم است تا شما، خواننده گرامی، با آگاهی کامل از خطرات موجود، بهترین تصمیم را برای حفظ سلامتی خود و نتایج ارزشمند جراحیتان اتخاذ نمایید.
ما به عنوان متخصصانی که سلامت شما اولویت اصلی ماست، تلاش خواهیم کرد تا نه تنها به جنبه زمانی این پرسش، بلکه به چرایی و اهمیت پرهیز از مصرف دخانیات پس از این جراحی سرنوشتساز بپردازیم.
چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید: نگاه اولیه و هشدار جدی
پرسش ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” یکی از متداولترین سوالاتی است که از جانب بیماران، به ویژه آن دسته از عزیزانی که پیش از جراحی عادت به مصرف دخانیات داشتهاند، با ما در میان گذاشته میشود. پاسخ صریح و بدون پردهپوشی ما به عنوان متخصصان جراحی چاقی و متابولیک این است: هرچه دیرتر، بهتر؛ و ایدهآل آن است که هرگز به سمت سیگار بازنگردید. این پاسخ صرفاً یک توصیه ساده نیست، بلکه ریشه در شواهد علمی محکم و تجربیات بالینی گستردهای دارد که نشاندهنده تأثیرات مخرب و گاه جبرانناپذیر سیگار بر فرآیند التیام، افزایش خطر عوارض و حتی به خطر افتادن موفقیت کلی عمل جراحی اسلیو معده است.
درک میکنیم که ترک یک عادت طولانیمدت، به ویژه عادتی مانند سیگار کشیدن که با وابستگیهای جسمی و روانی همراه است، میتواند بسیار چالشبرانگیز باشد. با این حال، باید توجه داشت که عمل اسلیو معده یک سرمایهگذاری بزرگ برای سلامتی شماست؛ یک گام بلند برای رهایی از بار سنگین چاقی و بیماریهای همراه آن. به خطر انداختن این دستاورد بزرگ با بازگشت به مصرف سیگار، تصمیمی است که میتواند پیامدهای ناگواری به همراه داشته باشد.
حتی اگر بخواهیم یک حداقل زمان را برای پرهیز از سیگار پس از عمل در نظر بگیریم، این زمان باید بسیار طولانیتر از “چند روز” باشد. بسیاری از جراحان توصیه میکنند که بیماران حداقل به مدت ۴ تا ۶ هفته پس از عمل به طور کامل از مصرف هرگونه دخانیات، از جمله سیگار، قلیان، ویپ و سایر محصولات حاوی نیکوتین، خودداری کنند. این دوره زمانی، دوره حیاتی برای ترمیم اولیه زخمها، جوش خوردن خطوط منگنه معده و کاهش التهاب پس از جراحی است. نیکوتین و سایر مواد شیمیایی موجود در دود سیگار به طور مستقیم در این فرآیندهای ترمیمی اختلال ایجاد میکنند.
با این حال، تأکید ما فراتر از این دوره اولیه است. خطرات سیگار برای بیماران اسلیو به این چند هفته محدود نمیشود و در درازمدت نیز میتواند سلامت آنها را تهدید کند.
بنابراین، پاسخ به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” باید با یک هشدار جدی همراه باشد: عمل اسلیو فرصتی طلایی برای ترک دائمی سیگار و آغاز یک زندگی سالمتر و با کیفیتتر است. ما در ادامه این مقاله به تفصیل به بررسی دلایل این توصیه اکید و خطرات خاص سیگار برای شما پس از عمل اسلیو خواهیم پرداخت.
هدف ما ترساندن شما نیست، بلکه آگاهسازی شما برای اتخاذ تصمیمی است که حافظ سلامتیتان باشد. مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی در این مسیر، با ارائه مشاورههای لازم و حمایتهای مورد نیاز، در کنار شما خواهد بود.
چرا پرسش “چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید” بسیار حیاتی است؟
شاید در نگاه اول، سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” صرفاً یک کنجکاوی ساده از سوی بیمارانی باشد که به مصرف سیگار عادت دارند. اما از دیدگاه پزشکی، این پرسش دریچهای به سوی یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر موفقیت و ایمنی جراحی اسلیو معده باز میکند. اهمیت حیاتی این سوال از چند جنبه قابل بررسی است:
- تأثیر مستقیم بر فرآیند التیام:
- عمل اسلیو معده، مانند هر جراحی دیگری، با ایجاد برش و بخیه (در این مورد، خطوط منگنه یا استاپلر) همراه است. فرآیند التیام این زخمها نیازمند خونرسانی کافی، اکسیژنرسانی مناسب به بافتها و عملکرد صحیح سیستم ایمنی است. سیگار کشیدن به طور مستقیم تمامی این عوامل را مختل میکند. نیکوتین باعث انقباض عروق خونی شده و جریان خون به محل زخم را کاهش میدهد. مونوکسید کربن موجود در دود سیگار، ظرفیت حمل اکسیژن توسط خون را کاهش میدهد. این عوامل منجر به تأخیر در بهبود زخم، افزایش خطر باز شدن زخمها و عفونت میشوند. بنابراین، زمان شروع مجدد سیگار پس از عمل، مستقیماً با کیفیت و سرعت بهبودی شما در ارتباط است.
- افزایش قابل توجه خطر عوارض جراحی:
- یکی از عوارض جدی و نگرانکننده پس از عمل اسلیو، نشت از خط منگنهها (Leakage) است. سیگار کشیدن با مختل کردن فرآیند ترمیم، این خطر را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. همچنین، خطر ایجاد زخمهای گوارشی، به ویژه زخم در محل اتصال معده جدید (زخم مارژینال یا آناستوموتیک)، در افراد سیگاری بسیار بالاتر است. این عوارض میتوانند منجر به بستری مجدد، نیاز به جراحیهای اضافی و حتی تهدیدکننده حیات باشند.
- تأثیر بر نتایج کاهش وزن و سلامت عمومی:
- اگرچه سیگار به خودی خود باعث چاقی نمیشود، اما میتواند بر متابولیسم و سلامت عمومی تأثیر منفی بگذارد. افرادی که پس از عمل اسلیو به سیگار کشیدن ادامه میدهند، ممکن است نتایج کاهش وزن مطلوبی کسب نکنند یا در حفظ آن با مشکل مواجه شوند. علاوه بر این، سیگار یک عامل خطر شناختهشده برای بیماریهای قلبی-عروقی، بیماریهای ریوی و انواع سرطانها است. عمل اسلیو با هدف بهبود سلامت عمومی انجام میشود و بازگشت به سیگار این هدف را تضعیف میکند.
- فرصتی برای تغییر سبک زندگی:
- عمل اسلیو معده تنها یک تغییر فیزیکی در معده نیست، بلکه فرصتی برای ایجاد تغییرات بنیادین و مثبت در سبک زندگی است. ترک سیگار یکی از مهمترین این تغییرات است که میتواند به طور چشمگیری کیفیت و طول عمر بیمار را افزایش دهد. پرسش ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” نشاندهنده یک دوراهی برای بیمار است: آیا از این فرصت برای رهایی از یک عادت مضر استفاده کند یا به الگوی قبلی بازگردد؟
- مسئولیت تیم پزشکی و بیمار:
- تیم پزشکی وظیفه دارد تا بیماران را به طور کامل از خطرات سیگار آگاه سازد و آنها را در مسیر ترک یاری نماید. این آگاهیبخشی و حمایت، بخشی از تعهد حرفهای هر مرکز درمانی معتبر است. در همین راستا، مفتخریم به اطلاع شما عزیزان برسانیم که جناب دکتر نهیان مرادی، از جراحان برجسته و باسابقه در زمینه جراحیهای چاقی و متابولیک، عملهای جراحی پیشرفته اسلیو معده و سایر روشهای درمانی چاقی را در محیطی مجهز و با رعایت بالاترین استانداردهای پزشکی در بیمارستان خوشنام گلستان تهران انجام میدهند. ایشان با بهرهگیری از دانش روز و تجارب ارزشمند خود، همواره در تلاشند تا بهترین نتایج را برای بیماران خود رقم بزنند. همچنین، به منظور تسهیل دسترسی شما به این خدمات درمانی، مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی با طیف وسیعی از شرکتهای بیمه تکمیلی طرف قرارداد میباشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و دریافت مشاوره تخصصی، میتوانید با مرکز در تماس باشید. از سوی دیگر، بیمار نیز مسئولیت دارد تا با پیروی از توصیههای پزشکی، از جمله پرهیز از عادات مضری مانند سیگار کشیدن، به حفظ سلامت خود و موفقیت جراحی کمک کند.
بنابراین، این پرسش نه تنها یک سوال زمانی ساده، بلکه یک شاخص مهم برای ارزیابی میزان آگاهی بیمار از خطرات و تعهد او به فرآیند درمان است. ما در مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی، همواره بر اهمیت ترک کامل و دائم سیگار، چه قبل و چه بعد از عمل اسلیو، تأکید میکنیم و این موضوع را بخش جداییناپذیری از مشاوره و مراقبتهای خود میدانیم. درک عمیق از چرایی این تأکید، به بیماران کمک میکند تا پاسخ سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” را نه به عنوان یک محدودیت، بلکه به عنوان یک راهنمایی دلسوزانه برای حفظ بزرگترین سرمایه خود، یعنی سلامتی، تلقی کنند.
پاسخ اولیه و کلی متخصصان به سوال “چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید”
همانطور که در بخشهای ابتدایی اشاره کردیم، پاسخ متخصصان به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” با یک هشدار جدی و یک توصیه اکید همراه است. اگر بخواهیم یک چارچوب زمانی کلی ارائه دهیم، اکثر جراحان و متخصصان پزشکی در زمینه جراحی چاقی بر موارد زیر اتفاق نظر دارند:
- توقف کامل سیگار قبل از عمل:
- ایدهآل آن است که بیماران حداقل ۴ تا ۶ هفته، و ترجیحاً چندین ماه، قبل از عمل جراحی اسلیو، مصرف سیگار و هرگونه محصولات حاوی نیکوتین را به طور کامل متوقف کنند. این اقدام به بهبود عملکرد ریهها، افزایش سطح اکسیژن خون، و آمادهسازی بدن برای فرآیند جراحی و التیام کمک شایانی میکند. بیمارانی که قبل از عمل سیگار را ترک میکنند، معمولاً دوره نقاهت کوتاهتر و عوارض کمتری را تجربه میکنند.
- پرهیز کامل از سیگار در دوره بلافاصله پس از عمل:
- در دوره بلافاصله پس از عمل، یعنی از روز جراحی تا حداقل ۴ تا ۸ هفته بعد، مصرف سیگار اکیداً ممنوع است. این دوره، زمان طلایی برای ترمیم اولیه بافتها، جوش خوردن خطوط استاپلر معده، و کاهش التهاب ناشی از جراحی است. سیگار کشیدن در این بازه زمانی میتواند فاجعهبار باشد و منجر به عوارض بسیار جدی مانند نشت از خط بخیه، عفونت، و تأخیر شدید در بهبودی شود.
- توصیه به ترک دائمی سیگار:
- مهمترین و اصلیترین توصیه متخصصان این است که بیماران عمل اسلیو را به عنوان یک فرصت بینظیر برای ترک دائمی سیگار تلقی کنند. خطرات سیگار برای سلامت عمومی (بیماریهای قلبی، ریوی، سرطان و غیره) بر همگان آشکار است. علاوه بر این، سیگار کشیدن میتواند در درازمدت نتایج مثبت عمل اسلیو را نیز تحت تأثیر قرار دهد، مثلاً با افزایش خطر زخمهای گوارشی یا اختلال در جذب برخی مواد مغذی. بنابراین، سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” در واقع باید به این سوال تبدیل شود: “چگونه میتوانم پس از عمل اسلیو برای همیشه سیگار را ترک کنم؟”
چرا “چند روز” کافی نیست؟ برخی بیماران ممکن است تصور کنند که پس از گذشت چند روز یا یک هفته از عمل، و با بهبود نسبی درد و حال عمومی، میتوانند به آرامی به مصرف سیگار بازگردند. این تصور کاملاً اشتباه و خطرناک است. فرآیند کامل ترمیم بافتهای داخلی هفتهها و حتی ماهها به طول میانجامد. خطوط منگنه معده در هفتههای اول بسیار آسیبپذیر هستند و هرگونه عامل مخل در خونرسانی (مانند نیکوتین) میتواند منجر به عدم جوش خوردن مناسب آنها شود.
یک مثال برای درک بهتر: تصور کنید یک باغبان، نهالی جوان و ارزشمند را در خاکی حاصلخیز میکارد و تمام تلاش خود را برای مراقبت از آن به کار میگیرد. حال اگر پس از چند روز، شروع به ریختن مواد سمی پای این نهال کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ نهال ضعیف شده، رشد آن متوقف شده و در نهایت خشک خواهد شد. عمل اسلیو نیز مانند کاشتن یک نهال امید برای سلامتی شماست. سیگار کشیدن پس از عمل، مانند ریختن سم پای این نهال است.
بنابراین، پاسخ کلی ما در مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” این است که هدف باید پرهیز کامل و دائمی باشد. اگر به هر دلیلی بیمار قادر به ترک دائم نیست (که ما تمام تلاش خود را برای کمک به او در این زمینه انجام خواهیم داد)، باید حداقل دوره بحرانی ۴ تا ۸ هفته پس از عمل را با جدیت تمام رعایت کند و بداند که هرچه این دوره پرهیز طولانیتر باشد، به نفع سلامتی او و موفقیت جراحیاش خواهد بود. در بخشهای بعدی به تفصیل به دلایل علمی این توصیهها و خطرات خاص سیگار پس از اسلیو خواهیم پرداخت.
تأثیرات ویرانگر سیگار بر روند بهبودی پس از جراحی اسلیو
پس از آنکه به اهمیت پرسش ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” و پاسخ اولیه متخصصان پرداختیم، اکنون زمان آن رسیده است که به ژرفای دلایل علمی این هشدارها نفوذ کنیم. چرا سیگار تا این اندازه برای بیمارانی که تحت عمل اسلیو قرار گرفتهاند، مضر و خطرناک است؟ تأثیرات سیگار بر فرآیند بهبودی چندوجهی و بسیار جدی است.
۱. اختلال در خونرسانی و اکسیژنرسانی به بافتها: مهمترین و شاید شناختهشدهترین تأثیر منفی سیگار، مربوط به ماده نیکوتین است.
- انقباض عروق خونی (Vasoconstriction): نیکوتین یک منقبضکننده قوی عروق است. این بدان معناست که باعث تنگ شدن رگهای خونی، به ویژه عروق کوچک و مویرگها میشود. پس از جراحی اسلیو، بافتهای معده و محل برشها برای ترمیم و بازسازی نیازمند جریان خون کافی هستند. انقباض عروق ناشی از نیکوتین، این جریان خون حیاتی را کاهش داده و در نتیجه، مواد مغذی و اکسیژن کمتری به سلولهای در حال ترمیم میرسد.
- کاهش ظرفیت حمل اکسیژن خون: مونوکسید کربن (CO)، یکی دیگر از ترکیبات سمی دود سیگار است که میل ترکیبی آن با هموگلوبین خون (پروتئین حامل اکسیژن در گلبولهای قرمز) حدود ۲۰۰ برابر بیشتر از اکسیژن است. این امر باعث میشود که بخش قابل توجهی از هموگلوبین با مونوکسید کربن اشباع شده و توانایی خون برای حمل اکسیژن به بافتها به شدت کاهش یابد (ایجاد کربوکسی هموگلوبین).
- پیامدها: این دو عامل دست به دست هم داده و منجر به هیپوکسی (کمبود اکسیژن) در بافتهای در حال ترمیم میشوند. هیپوکسی روند بهبود زخم را به شدت کند کرده، کیفیت بافت ترمیم شده را کاهش داده و خطر عوارضی مانند باز شدن زخم (Dehiscence) و نکروز (مرگ بافتی) را افزایش میدهد.
۲. تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر عفونت: دود سیگار حاوی هزاران ماده شیمیایی سمی است که بسیاری از آنها عملکرد سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکنند.
- کاهش عملکرد گلبولهای سفید: سیگار بر عملکرد نوتروفیلها و ماکروفاژها، که سلولهای کلیدی سیستم ایمنی در مبارزه با عفونت و پاکسازی بافتهای آسیبدیده هستند، تأثیر منفی میگذارد.
- کاهش تولید آنتیبادی: پاسخ ایمنی هومورال نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
- پیامدها: تضعیف سیستم ایمنی، بدن را در برابر عفونتهای باکتریایی در محل جراحی (هم برشهای پوستی و هم خطوط منگنه داخلی معده) آسیبپذیرتر میکند. عفونت یکی از عوارض جدی پس از هر عمل جراحی است و در صورت بروز، میتواند منجر به بستری طولانیمدت، نیاز به آنتیبیوتیکهای قوی و حتی جراحی مجدد شود.
۳. اختلال در تولید کلاژن و کیفیت ترمیم زخم: کلاژن پروتئین اصلی ساختاری در پوست و سایر بافتهای همبند است و نقش حیاتی در استحکام و یکپارچگی زخم ترمیم شده ایفا میکند.
- کاهش سنتز کلاژن: سیگار کشیدن سنتز کلاژن توسط فیبروبلاستها (سلولهای تولیدکننده کلاژن) را مهار میکند.
- افزایش تخریب کلاژن: سیگار باعث افزایش فعالیت آنزیمهایی میشود که کلاژن را تجزیه میکنند (مانند متالوپروتئینازها).
- پیامدها: در نتیجه، زخمهای افراد سیگاری معمولاً ضعیفتر بوده و کیفیت ترمیم پایینتری دارند. این امر نه تنها بر ظاهر زخمهای پوستی تأثیر میگذارد، بلکه مهمتر از آن، استحکام خطوط منگنه داخلی معده را نیز به خطر میاندازد و خطر نشت یا باز شدن دیرهنگام را افزایش میدهد.
۴. افزایش استرس اکسیداتیو: دود سیگار منبع عظیمی از رادیکالهای آزاد است که باعث افزایش استرس اکسیداتیو در بدن میشوند. استرس اکسیداتیو به سلولها و DNA آسیب رسانده و فرآیندهای التهابی را تشدید میکند، که همگی برای ترمیم زخم مضر هستند.
اینها تنها بخشی از مکانیسمهایی هستند که از طریق آنها سیگار میتواند فرآیند بهبودی پس از عمل اسلیو را مختل کند. بنابراین، وقتی سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” مطرح میشود، باید به یاد داشت که هر یک نخ سیگار میتواند این فرآیندهای پیچیده و حیاتی را به مخاطره اندازد. تعهد به ترک سیگار، بهترین هدیهای است که بیماران میتوانند پس از عمل به بدن در حال ترمیم خود بدهند. ما در مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی، با ارائه مشاوره و پشتیبانی لازم، بیماران را در این مسیر مهم یاری میکنیم.
افزایش ریسک عفونتهای پس از عمل و مشکلات خط بخیه با مصرف دخانیات
یکی از نگرانیهای عمده پس از هر عمل جراحی، از جمله اسلیو معده، بروز عفونت است. مصرف دخانیات، به ویژه سیگار، به طور قابل توجهی این خطر را افزایش میدهد و میتواند منجر به مشکلات جدی در محل خطوط منگنه (Staple line) معده و همچنین برشهای پوستی شود. این موضوع ارتباط مستقیمی با سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” دارد، زیرا هرچه زودتر فرد پس از عمل به سیگار بازگردد، این خطرات را بیشتر به جان میخرد.
چگونه سیگار خطر عفونت و مشکلات خط بخیه را افزایش میدهد؟
- کاهش اکسیژنرسانی به بافتها (هیپوکسی بافتی):
- همانطور که پیشتر توضیح داده شد، نیکوتین باعث انقباض عروق و مونوکسید کربن باعث کاهش ظرفیت حمل اکسیژن خون میشود. اکسیژن برای عملکرد صحیح سلولهای ایمنی (مانند نوتروفیلها و ماکروفاژها) که مسئول مبارزه با باکتریها و پاکسازی محل زخم هستند، حیاتی است. در شرایط هیپوکسی، توانایی این سلولها برای از بین بردن عوامل بیماریزا به شدت کاهش مییابد و باکتریها فرصت رشد و تکثیر پیدا میکنند.
- اختلال در عملکرد نوتروفیلها:
- نوتروفیلها اولین خط دفاعی بدن در برابر عفونتهای باکتریایی هستند. مطالعات نشان دادهاند که سیگار کشیدن عملکرد نوتروفیلها را از چند طریق مختل میکند:
- کاهش کموتاکسی: توانایی نوتروفیلها برای حرکت به سمت محل عفونت کاهش مییابد.
- کاهش فاگوسیتوز: توانایی نوتروفیلها برای بلعیدن و از بین بردن باکتریها تضعیف میشود.
- کاهش تولید مواد ضد میکروبی: نوتروفیلها مواد شیمیایی خاصی را برای کشتن باکتریها آزاد میکنند که تولید این مواد در افراد سیگاری ممکن است کاهش یابد.
- نوتروفیلها اولین خط دفاعی بدن در برابر عفونتهای باکتریایی هستند. مطالعات نشان دادهاند که سیگار کشیدن عملکرد نوتروفیلها را از چند طریق مختل میکند:
- تأخیر در ترمیم زخم و ایجاد محیط مناسب برای رشد باکتری:
- سیگار با به تأخیر انداختن فرآیند ترمیم زخم (از طریق کاهش تولید کلاژن، اختلال در خونرسانی و غیره)، باعث میشود که زخم برای مدت طولانیتری باز بماند یا بافت آسیبپذیرتری داشته باشد. این امر فرصت بیشتری را برای ورود و استقرار باکتریها فراهم میکند. بافتهای مرده یا با خونرسانی ضعیف (نکروز) نیز میتوانند به عنوان محیطی مناسب برای رشد باکتریها عمل کنند.
- مشکلات خاص مرتبط با خط منگنه معده:
- در عمل اسلیو، بخش بزرگی از معده با استفاده از استاپلرهای جراحی برداشته شده و یک خط طولانی از منگنهها باقی میماند. این خط منگنه باید به طور کامل و محکم جوش بخورد تا از نشت محتویات معده به داخل حفره شکم جلوگیری شود.
- افزایش خطر نشت (Leakage): کاهش خونرسانی و اختلال در ترمیم ناشی از سیگار میتواند منجر به عدم جوش خوردن مناسب خط منگنه و بروز نشت شود. نشت یکی از خطرناکترین عوارض پس از عمل اسلیو است که میتواند منجر به پریتونیت (عفونت وسیع حفره شکم)، سپسیس (عفونت خون) و حتی مرگ شود. درمان نشت معمولاً نیازمند بستری طولانی، آنتیبیوتیکهای وریدی، و گاهی اوقات مداخلات آندوسکوپیک یا جراحی مجدد است.
- افزایش خطر آبسه داخلی: اگر عفونتی در اطراف خط منگنه ایجاد شود، میتواند منجر به تشکیل آبسه (تجمع چرک) در داخل شکم گردد.
- افزایش خطر فیستول: در برخی موارد، عدم ترمیم مناسب میتواند منجر به ایجاد فیستول (یک مسیر ارتباطی غیرطبیعی بین معده و سایر اعضا یا پوست) شود.
- عفونت محل برشهای پوستی (Surgical Site Infections – SSIs):
- علاوه بر مشکلات داخلی، افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر عفونت در محل برشهای کوچک لاپاراسکوپی روی پوست شکم هستند. این عفونتها اگرچه معمولاً به اندازه نشت خطرناک نیستند، اما میتوانند باعث درد، تأخیر در بهبودی، نیاز به آنتیبیوتیک و گاهی اوقات نیاز به تخلیه چرک شوند و همچنین جای زخم نامناسبی را باقی بگذارند.
بنابراین، پاسخ به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” باید با در نظر گرفتن این خطرات جدی داده شود. هر روزی که بیمار از سیگار دوری کند، به بدن خود فرصت بهتری برای مقابله با عفونت و ترمیم مناسب زخمها، به ویژه خطوط حساس منگنه معده، میدهد. تعهد به ترک سیگار، سرمایهگذاری در ایمنی و موفقیت جراحی است. ما در مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی، تمامی تلاش خود را به کار میگیریم تا بیماران را از این خطرات آگاه ساخته و در مسیر ترک سیگار حمایت کنیم.
سیگار کشیدن و خطر بروز زخمهای گوارشی پس از اسلیو (مانند زخم مارژینال)
یکی دیگر از پیامدهای منفی و قابل توجه مصرف سیگار پس از عمل اسلیو معده، افزایش قابل ملاحظه خطر ایجاد زخمهای گوارشی، به ویژه “زخم مارژینال” یا “زخم آناستوموتیک” است. اگرچه زخم مارژینال بیشتر با جراحی بای پس معده مرتبط است (که در آن آناستوموز یا اتصال بین معده و روده ایجاد میشود)، اما بیمارانی که تحت عمل اسلیو قرار گرفتهاند و سیگار میکشند نیز در معرض خطر بیشتری برای ایجاد زخم در معده باقیمانده یا حتی در دوازدهه (قسمت اول روده کوچک) قرار دارند. این موضوع دلیل دیگری است که چرا پاسخ به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” باید با احتیاط و تأکید بر پرهیز طولانیمدت همراه باشد.
زخم مارژینال و ارتباط آن با سیگار پس از جراحیهای چاقی: زخم مارژینال زخمی است که در محل اتصال جراحی در دستگاه گوارش ایجاد میشود. در زمینه اسلیو، اگرچه آناستوموز روده به معده وجود ندارد، اما خط طولانی منگنهها و تغییرات در محیط داخلی معده میتواند آن را مستعد زخم کند.
چگونه سیگار به ایجاد زخمهای گوارشی پس از اسلیو کمک میکند؟
- کاهش جریان خون به مخاط معده:
- نیکوتین موجود در سیگار باعث انقباض عروق خونی میشود. این انقباض، جریان خون به دیواره و مخاط معده (لایه پوشاننده داخلی معده) را کاهش میدهد. مخاط معده برای حفظ سلامت و یکپارچگی خود و همچنین برای ترمیم آسیبهای جزئی روزمره، نیازمند خونرسانی کافی است. کاهش جریان خون، سد دفاعی مخاط را تضعیف کرده و آن را در برابر اسید معده و سایر عوامل آسیبرسان، آسیبپذیرتر میکند.
- افزایش تولید اسید معده یا تغییر در الگوی آن:
- اگرچه عمل اسلیو با برداشتن بخشی از سلولهای تولیدکننده اسید همراه است، اما سیگار میتواند بر تعادل اسیدیته معده تأثیر منفی بگذارد. برخی مطالعات نشان دادهاند که سیگار ممکن است تولید اسید را تحریک کند یا مکانیسمهای محافظتی مخاط در برابر اسید را مختل نماید.
- کاهش تولید موکوس محافظ و بیکربنات:
- مخاط معده به طور طبیعی لایهای از موکوس (ماده لزج محافظ) و بیکربنات (برای خنثی کردن اسید) ترشح میکند تا از خود در برابر اسید محافظت نماید. سیگار کشیدن میتواند تولید این عوامل محافظتی را کاهش داده و در نتیجه، مقاومت مخاط را در برابر آسیب اسیدی کم کند.
- تأخیر در ترمیم زخمهای کوچک:
- مخاط دستگاه گوارش دائماً در حال بازسازی و ترمیم آسیبهای میکروسکوپی است. سیگار با مختل کردن فرآیند کلی ترمیم زخم (همانطور که قبلاً بحث شد)، میتواند از بهبود این آسیبهای کوچک جلوگیری کرده و زمینه را برای تبدیل آنها به زخمهای بزرگتر و عمیقتر فراهم کند.
- تضعیف اسفنکتر تحتانی مری (LES) و افزایش رفلاکس:
- سیگار میتواند عملکرد اسفنکتر تحتانی مری را تضعیف کند. اگرچه این موضوع مستقیماً باعث زخم در معده نمیشود، اما رفلاکس محتویات اسیدی معده به مری (که در برخی بیماران پس از اسلیو ممکن است تشدید شود) میتواند نشانهای از اختلال در تعادل اسیدی و حرکتی دستگاه گوارش فوقانی باشد که سیگار آن را بدتر میکند.
علائم زخم گوارشی پس از اسلیو: بیمارانی که دچار زخم میشوند ممکن است علائمی مانند موارد زیر را تجربه کنند:
- درد در قسمت فوقانی شکم (اپیگاستر)، که ممکن است با خوردن غذا بهتر یا بدتر شود.
- سوزش سر دل یا سوءهاضمه.
- تهوع و گاهی استفراغ.
- احساس پری زودهنگام یا نفخ.
- در موارد شدید، خونریزی گوارشی (که میتواند به صورت استفراغ خونی یا مدفوع قیری رنگ و سیاه ظاهر شود) یا سوراخ شدن زخم (پرفوراسیون).
پیامدهای زخم و اهمیت پاسخ به “چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید”: ایجاد زخم پس از عمل اسلیو میتواند منجر به درد مزمن، سوءتغذیه (به دلیل درد هنگام خوردن)، نیاز به داروهای قوی کاهنده اسید (مانند PPI ها) برای مدت طولانی، و در موارد شدید، نیاز به مداخلات آندوسکوپیک یا حتی جراحی مجدد شود.
این عوارض میتوانند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیمار را کاهش داده و نتایج مثبت عمل اسلیو را تحت الشعاع قرار دهند. بنابراین، هرچه بیمار زودتر پس از عمل به سیگار بازگردد، این عوامل آسیبرسان را زودتر به جان معده تازه جراحی شده و آسیبپذیر خود وارد میکند.
پرهیز طولانیمدت و در حالت ایدهآل، ترک دائمی سیگار، بهترین راه برای به حداقل رساندن این خطر است. ما در مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی، به بیماران خود تأکید میکنیم که حفظ سلامت دستگاه گوارش پس از عمل، نیازمند همکاری فعال آنها در پرهیز از عوامل خطر شناختهشده مانند سیگار است.
جداول مرتبط با موضوع “چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید”
برای روشنتر شدن خطرات و ارائه یک چارچوب زمانی (هرچند با تأکید بر ترک دائم)، دو جدول پیشنهادی در ادامه آورده شده است.
جدول ۱: خطرات اصلی سیگار کشیدن در مراحل مختلف پس از عمل اسلیو معده
بازه زمانی پس از عمل اسلیو | خطرات اصلی و تشدید شده توسط سیگار | توصیه اکید در مورد سیگار |
قبل از عمل (حداقل ۴-۶ هفته) | افزایش خطرات بیهوشی، مشکلات ریوی حین و پس از عمل، آمادگی ضعیفتر بافتها برای ترمیم. | ترک کامل و قطعی سیگار. این اقدام شانس موفقیت جراحی و کاهش عوارض را به طور چشمگیری افزایش میدهد. |
هفته اول تا چهارم پس از عمل (دوره بحرانی ترمیم اولیه) | ریسک بسیار بالای نشت از خط منگنه، عفونت شدید محل جراحی (داخلی و پوستی)، باز شدن زخم، خونریزی، تشکیل لخته خون (ترومبوز)، مشکلات حاد تنفسی، تأخیر شدید در بهبودی عمومی. | ممنوعیت مطلق و اکید مصرف هرگونه دخانیات. بازگشت به سیگار در این دوره میتواند فاجعهآمیز باشد و سوال “چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید” در این بازه پاسخ قطعی “هرگز” را دارد. |
هفته پنجم تا دوازدهم پس از عمل (دوره ادامه ترمیم و تطابق) | افزایش خطر زخم مارژینال یا زخم معده، ادامه اختلال در ترمیم کامل بافتها، افزایش احتمال تنگی در محل اسلیو، اختلال در جذب اولیه مواد مغذی، تشدید رفلاکس (در صورت وجود). | ادامه پرهیز کامل از سیگار اکیداً توصیه میشود. بافتها هنوز در حال تثبیت نهایی هستند و آسیبپذیری به مواد مضر سیگار بالاست. |
۳ ماه تا ۱ سال پس از عمل | افزایش مزمن خطر زخم گوارشی، کاهش اثرات بلندمدت کاهش وزن (احتمالی)، افزایش خطر بیماریهای قلبی-عروقی و ریوی که با کاهش وزن قرار بود بهبود یابند، مشکلات دهان و دندان. | توصیه به ترک دائمی سیگار. هرگونه مصرف سیگار میتواند دستاوردهای سلامتی جراحی را به خطر بیندازد. این دوره فرصتی برای تثبیت عادات سالم جدید است. |
بیش از ۱ سال پس از عمل | تمامی خطرات شناخته شده سیگار برای سلامت عمومی (سرطان، بیماریهای قلبی، COPD، سکته مغزی)، افزایش احتمال بازگشت وزن (به دلیل تأثیر بر متابولیسم و عادات)، کاهش کیفیت کلی زندگی. | ترک دائمی سیگار تنها گزینه منطقی برای حفظ سلامتی و نتایج جراحی است. سوال “چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید” دیگر نباید موضوعیت داشته باشد؛ تمرکز باید بر زندگی بدون دخانیات باشد. |
توجه: این جدول یک راهنمای کلی است و توصیههای دقیق باید از تیم پزشکی معالج دریافت شود. هدف اصلی، ترک دائمی سیگار است.
جدول ۲: مقایسه پیامدهای سلامتی مورد انتظار در بیماران اسلیو سیگاری در مقابل غیرسیگاری (بلندمدت)
شاخص سلامتی | بیماران اسلیو غیرسیگاری (یا ترک کرده موفق) | بیماران اسلیو که به سیگار کشیدن ادامه میدهند |
میزان موفقیت در کاهش وزن پایدار | شانس بالاتر برای دستیابی و حفظ کاهش وزن مطلوب. | احتمال کمتر برای دستیابی به حداکثر کاهش وزن ممکن، ریسک بالاتر برای بازگشت وزن در درازمدت. |
خطر عوارض گوارشی (زخم، تنگی، رفلاکس شدید) | به طور قابل توجهی پایینتر. | به طور قابل توجهی بالاتر؛ نیاز مکرر به درمانهای دارویی یا آندوسکوپیک. |
وضعیت سلامت قلب و عروق | بهبود چشمگیر در فشار خون، چربی خون و کاهش ریسک بیماریهای قلبی متناسب با کاهش وزن. | با وجود کاهش وزن، اثرات مثبت بر سلامت قلب و عروق توسط سیگار تضعیف یا خنثی میشود. ریسک بیماریهای قلبی همچنان بالا باقی میماند. |
وضعیت سلامت ریوی | بهبود در عملکرد ریوی (به ویژه در بیماران با آپنه خواب یا مشکلات تنفسی مرتبط با چاقی). | ادامه تخریب عملکرد ریوی، افزایش خطر برونشیت مزمن، آمفیزم (COPD)، و سرطان ریه. منافع جراحی بر آپنه خواب ممکن است کمتر باشد. |
خطر ابتلا به سرطانهای مرتبط با سیگار | کاهش ریسک کلی با بهبود سلامت عمومی و سبک زندگی سالم. | ریسک بالا برای انواع سرطانها (ریه، دهان، حلق، مری، پانکراس و غیره) همچنان پابرجا و حتی تشدید شده. |
کیفیت ترمیم زخم و سلامت پوست | ترمیم بهتر زخمهای اولیه، پوست سالمتر در درازمدت. | ترمیم ضعیفتر، پیری زودرس پوست، افزایش چین و چروک. |
سطح انرژی و کیفیت عمومی زندگی | افزایش قابل توجه در سطح انرژی، بهبود خلق و خو و کیفیت زندگی. | سطح انرژی پایینتر، خستگی مزمن، کاهش کلی در کیفیت زندگی به دلیل عوارض سیگار و بیماریهای مرتبط. |
طول عمر مورد انتظار | افزایش طول عمر مورد انتظار با کاهش خطرات مرتبط با چاقی و اتخاذ سبک زندگی سالم. | کاهش قابل توجه در طول عمر مورد انتظار به دلیل بیماریهای متعدد ناشی از سیگار، که اثرات مثبت کاهش وزن را تحتالشعاع قرار میدهد. |
این جداول با هدف تأکید بر اهمیت ترک سیگار و پاسخ به دغدغههای بیماران در مورد ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ” تهیه شدهاند. انتخاب با شماست که کدام مسیر را برای آینده سلامتی خود برگزینید. مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی همواره پشتیبان شما در انتخاب مسیر سلامت خواهد بود.
پرسش و پاسخهای متداول (FAQ)
در این بخش، به برخی دیگر از پرسشهای رایجی که بیماران در مورد ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ” و جوانب مختلف این موضوع مطرح میکنند، پاسخ میدهیم.
آیا ترک سیگار قبل از عمل اسلیو واقعاً ضروری است؟ اگر نتوانم ترک کنم چه؟ بله، ترک سیگار قبل از عمل اسلیو بسیار ضروری و اکیداً توصیه میشود. حداقل زمان پیشنهادی برای ترک، ۴ تا ۶ هفته قبل از جراحی است. این کار به بهبود عملکرد ریهها، افزایش اکسیژنرسانی به بافتها و کاهش قابل توجه خطر عوارض حین و پس از عمل (مانند مشکلات تنفسی، عفونت و مشکلات ترمیم زخم) کمک میکند.
اگر در ترک سیگار مشکل دارید، حتماً با تیم پزشکی خود در مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی صحبت کنید. ما میتوانیم شما را به متخصصان ترک سیگار ارجاع دهیم یا راهکارهای حمایتی مانند درمانهای جایگزین نیکوتین (تحت نظر پزشک و با برنامهریزی برای قطع قبل از عمل) یا مشاوره را پیشنهاد دهیم. به تعویق انداختن جراحی تا زمان ترک موفقیتآمیز سیگار، گاهی اوقات بهترین تصمیم برای حفظ ایمنی شماست.
اگر پس از عمل اسلیو، به طور پنهانی چند نخ سیگار بکشم، آیا پزشکم متوجه میشود؟ پزشکان معمولاً به طور مستقیم از تعداد سیگارهایی که شما میکشید مطلع نمیشوند مگر اینکه خودتان صادقانه بیان کنید (که بهترین کار است). اما، تأثیرات سیگار بر بدن شما، به ویژه در دوره پس از جراحی، میتواند خود را به طرق مختلف نشان دهد.
به عنوان مثال، اگر دچار تأخیر در ترمیم زخم، عفونتهای مکرر، یا زخمهای گوارشی شوید، پزشک شما ممکن است با بررسی علائم و سابقه (در صورت اطلاع) به نقش سیگار مشکوک شود. مهمتر از اینکه پزشک متوجه شود یا نه، این است که شما با این کار سلامت خود و نتایج عمل جراحیتان را به خطر میاندازید. صداقت با تیم پزشکی برای دریافت بهترین مراقبتها حیاتی است.
آیا استفاده از ویپ (سیگار الکترونیکی) یا قلیان پس از عمل اسلیو بیخطرتر از سیگار معمولی است؟ خیر، به هیچ عنوان. این یک تصور غلط و بسیار خطرناک است. اگرچه ویپ و قلیان ممکن است برخی از مواد سمی موجود در سیگار معمولی (مانند قطران) را نداشته باشند، اما همچنان حاوی نیکوتین و سایر مواد شیمیایی مضر هستند.
نیکوتین، صرف نظر از نحوه مصرف آن (سیگار، ویپ، قلیان، آدامس یا چسب نیکوتین بدون برنامه ترک)، باعث انقباض عروق شده و فرآیند ترمیم زخم را مختل میکند. بخارات ناشی از ویپ و دود قلیان نیز میتوانند حاوی مواد سرطانزا و تحریککننده ریه باشند. بنابراین، پاسخ به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ” برای این محصولات نیز مشابه سیگار معمولی است: باید از مصرف آنها، به ویژه در دوره حیاتی پس از عمل، اکیداً خودداری کرده و هدف ترک دائمی آنها باشد.
آیا استرس ناشی از ترک سیگار پس از عمل، بدتر از خود سیگار کشیدن نیست؟ درک میکنیم که ترک سیگار میتواند با استرس و علائم محرومیت همراه باشد. با این حال، خطرات فیزیکی و مستقیم سیگار کشیدن بر بدن جراحی شده و در حال ترمیم، به مراتب بیشتر و جدیتر از استرس ناشی از ترک آن است. تیم پزشکی شما میتواند راهکارهایی را برای مدیریت استرس و علائم ترک به شما پیشنهاد دهد، از جمله:
- مشاوره روانشناسی و رفتار درمانی.
- تکنیکهای آرامسازی (مانند مدیتیشن، تنفس عمیق).
- فعالیت بدنی منظم (پس از طی دوره نقاهت و با اجازه پزشک).
- حمایت خانواده و دوستان.
- در موارد خاص و تحت نظر پزشک، ممکن است داروهای کمکی برای ترک سیگار (که با شرایط پس از عمل شما سازگار باشند) در نظر گرفته شود، اما این داروها نباید جایگزین تلاش برای ترک کامل شوند. به یاد داشته باشید که عمل اسلیو خود یک تغییر بزرگ و گاهی استرسزا است؛ اضافه کردن خطرات سیگار به این معادله، وضعیت را پیچیدهتر و خطرناکتر میکند.
اگر به طور اتفاقی در معرض دود سیگار دیگران قرار بگیرم (سیگار کشیدن غیرمستقیم)، آیا برایم مضر است؟ قرار گرفتن در معرض دود دست دوم سیگار (سیگار کشیدن غیرمستقیم یا پسیو) نیز حاوی بسیاری از مواد سمی و سرطانزای موجود در دود مستقیم است و میتواند برای سلامت عمومی مضر باشد. اگرچه تأثیر آن بر ترمیم زخم به اندازه سیگار کشیدن مستقیم نیست، اما همچنان توصیه میشود که تا حد امکان از قرار گرفتن طولانیمدت در محیطهای آلوده به دود سیگار، به ویژه در هفتههای اول پس از جراحی، خودداری کنید. این امر به ویژه برای سلامت ریههای شما مهم است.
بهترین توصیه شما در مورد سوال “چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید” چیست؟ بهترین و دلسوزانهترین توصیه ما این است: عمل جراحی اسلیو معده را به عنوان یک نقطه عطف و یک فرصت طلایی برای ترک دائمی سیگار و تمامی محصولات دخانی در نظر بگیرید. این تصمیم، یکی از بهترین سرمایهگذاریهایی است که میتوانید برای سلامت آینده خود و موفقیت بلندمدت جراحیتان انجام دهید. به جای شمردن روزها برای بازگشت به یک عادت مضر، انرژی خود را بر روی ساختن عادات سالم جدید متمرکز کنید. تیم مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی در این مسیر دشوار اما حیاتی، همراه و پشتیبان شما خواهد بود.
نتیجهگیری
پرسش ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” بیش از آنکه یک سوال ساده در مورد زمانبندی باشد، نشاندهنده یک نگرانی عمیق و یک دوراهی مهم برای بیمارانی است که قدم در مسیر تحولآفرین جراحی اسلیو معده میگذارند. ما در این مقاله جامع، تلاش کردیم تا با ارائه دلایل علمی و نگاهی تخصصی، به این پرسش پاسخ دهیم و تأکید نماییم که پاسخ ایدهآل، “ترک دائمی و همیشگی سیگار” است.
مرور کردیم که چگونه نیکوتین و هزاران ماده سمی دیگر موجود در دود سیگار، فرآیند ظریف و حیاتی التیام پس از جراحی را مختل میکنند؛ از کاهش خونرسانی و اکسیژنرسانی به بافتهای آسیبپذیر معده گرفته تا تضعیف سیستم ایمنی، افزایش چشمگیر خطر عفونت، نشت از خطوط منگنه، و ایجاد زخمهای دردناک گوارشی. این عوارض نه تنها میتوانند رنج و هزینه زیادی را به بیمار تحمیل کنند، بلکه پتانسیل آن را دارند که نتایج درخشان عمل جراحی اسلیو را که با هدف بازیابی سلامتی و بهبود کیفیت زندگی انجام شده است، به طور جدی به مخاطره اندازند.
ما درک میکنیم که ترک سیگار، به ویژه برای افرادی که سالها با این عادت دست و پنجه نرم کردهاند، مسیری دشوار و نیازمند اراده قوی و حمایت همهجانبه است. اما باید به خاطر داشت که عمل اسلیو، خود یک تصمیم شجاعانه برای تغییر و آغاز فصلی نو در زندگی است. چه فرصتی بهتر از این برای کنار گذاشتن عادتی که نه تنها با اهداف این جراحی در تضاد است، بلکه سلامت عمومی را نیز به طور کلی تهدید میکند؟
توصیه اکید ما در مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی، پرهیز کامل از هرگونه دخانیات، حداقل به مدت ۴ تا ۸ هفته پس از عمل و مهمتر از آن، تلاش برای ترک دائمی آن است. این توصیه نه از سر سختگیری، بلکه از سر دلسوزی و تعهد ما به سلامت و رفاه شما عزیزان است. ما آمادهایم تا با ارائه مشاورههای لازم، معرفی به کلینیکهای ترک سیگار و حمایتهای روانی، شما را در این تصمیم حیاتی یاری نماییم.
به یاد داشته باشید، پاسخ به سوال ” چند روز بعد عمل اسلیو میتوان سیگار کشید ؟” تنها یک عدد نیست، بلکه یک انتخاب آگاهانه برای آیندهای سالمتر است. با انتخاب مسیر بدون دخانیات، شما نه تنها به بدن خود فرصت میدهید تا به بهترین شکل ممکن از جراحی بهبود یابد، بلکه گامی بلند در جهت ارتقای کیفیت زندگی و بهرهمندی کامل از ثمرات این جراحی سرنوشتساز برمیدارید.
مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی، به عنوان یکی از مراکز پیشرو و تخصصی در زمینه جراحیهای چاقی و متابولیک در ایران، همواره در کنار شماست تا با ارائه بالاترین سطح از خدمات و اطلاعات، شما را در مسیر دستیابی به سلامت پایدار همراهی کند. از اینکه تا پایان این مقاله مهم با ما همراه بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.
مرکز جراحی چاقی دکتر نهیان مرادی از توجه و همراهی شما تا انتهای این مقاله، عمیقاً تشکر و قدردانی مینماید.